Historička the muzeologička, andro berš 1991 thoďas jekhetanes avre manušenca o Muzeumos perdal romaňi kultura andro Brno (www.rommuz.cz). u akana hiňi odoj šeraľi. Andre peskeri džanlikaňi buťi dikhel pal romengero čirlatuňiben andro angluno jepaš the bišto šelberš. Interesinen la čirlatune romane grupi, save avenas pro Čechiko them dešeftato šelberšestar u pre savende tel dujto mariben peľas nacisticko genocida. Kerel prednaški pal o čirlatuňiben, pal duchovno the materialno romengeri kultura, andro berš 2002 Prahate diňas avri genďi Kapitoly z dejín Rómov (Kotera andal le romengero čirlatuňiben) u andro berš 2006, Popradňate, diňas avri Devleskere čhave – Svedectvom starých pohľadníc. Hiňi the editorka vajkece kidipenenge (zborňikenge).
Akana kerel buťi sar ekspertos perdal o avribararďipen the sikhľuvipen, andro berša 2012- 2016 sas rajipeneskero splnomocnencos SR perdal o romane komuniti the bičhado andre Narodno rada SR. Sikhľiľas avri socialno buťi la špecializacijaha pal romane komuniti pre Univerzita le Konštantinoskeri Filozofoskeri Nitrate, kaj paľis the kerelas prednaški pal socialno buťi the pal e romaňi čhib. Doktoratos chudľas andro berš 2009 andro koter socialno buťi pre Katolicko univerzita Ružomberkoste.
Sikhľiľas avri žurnalistika pre UK Bratislavate. Andro berš 1991 chudľas te lekhavel pal romaňi tema andro Romano nevo ľil the andre aver romane the gadžikane ľila, so aven avri pre Slovačiko the pro Čechi. Andro berša 1995 - 1999 kerelas buťi sar projektovo manažerka andre jekh bari fundacija pre Slovačiko, savi lelas love fondendar la Evropakera unijatar. Andro berša 2000 – 2006 kerelas administracija pašal projekta andre Lumakeri banka paš o Rajipeneskero urados SR u paš o Ministerstvo perdal e buťi, socialna veca the famiľiji SR, so dikhenas pal romengeri komunitakeri integracia. Thoďas dženutno jekhetaňiben Romano kher – Rómsky dom u hiňi the leskeri štatutarno šeraľi. Hiňi maškar manuša andro Viboros perdal nacijakere cikňibena the etnikane grupi, so kerel buťi paš Rajipnaskeri goďi SR perdal nacijakere cikňibena the etnikane grupi. Joj adaj terďol pal romano nacijakero cikňiben.
Sikľiľas avri etnologija pre Filozoficko fakulta UK Bratislavate andro berša 1977 - 1982. Pal o sikhľuvipen kerelas jekh berš dokumentarno ciklos Deti vetra, pal e romaňi kultura the historija Portugalskostar dži ko Ural. Kerelas the buťi sar redaktoris andre Slovensko televiza, kerelas nacijakero magazinos Romale. Beršestar 2000 kerelas buťi Trnavsko univerzitate, beršestar 2010 andre Palackoskeri univerzita Olomoucende. Beršestar 2015 kerel buťi andro Ustavos pal romologikane džanibena, UKF, Nitrate. Thovel odoj vakeribena pal nacijakere minoritengeri kultura, pal e romaňi kultura the historija.
Sikhľiľas avri Učiteľstvo perdal o 1. grados bazutna školende, doktoratos chudľas Karlovo univerzitate Prahate andro koter Filologija (Čhiba andal Asija the Afrika, romaňi čhib). Ustavoste pal romologikane džanibena kerel buťi sar odborno asistentos, leskeri buťi džal pal e romaňi čhib. Kerelas buťi andro vajkeci nacijonalna projekti pre ekspertoskeri pozicija, the sar romaňa čhibakero lektoris perdal o programi vaš kontinualno sikhľuvipen. Hino autoris the somautoris vajkece monografijenge, leskero rodľipengero interesis hin romaňi čhib.
Janette Motlová hiňi šeraľi andro Rodľikano ustavos perdal čhavengeri psichologija the patopsichologija. Sikhľiľas avri socialno buťi pre Univerzita le Konštantinoskeri Filozofoskeri Nitrate. Angomis kerelas buťi pro Rajipeneskero urados le splnomocnencoha SR perdal o romane komuniti, andro berš 2007 thoďas Romano inštitutos u odoj kerelas buťi vaš bararďipen perdal terne romane manuša the čhave sar inštitucijakeri šeraľi the sar manažerka perdal adi sfera. Paľis kerelas buťi sar manažerka Themeskere projektoske KomPrax, the sar šeraľi andro Koter vaš strategija the buťakeri metodologija le ternenca the sar programovo manažerka andre Iuventa. Chudľas vajkeci bare moldeňipena. Vaš peskere blogi chudľas žurnalisticko moldeňipen, andro berš 2015 chudľas moldeňipen Gipsy Spirit andre kategorija Medija u moldeňipen MOST vaš Butvramakeri chasna andre sfera buťi le ternenca. Andro berš 2017 moldiňas la Fundacijatar Orange vaš Bari chasna andre sfera ačhaviben perdal dženengero jekhetaňiben u andro berš 2018 khelďas avri khelďipen Lektor beršeste 2017. Pašoda sas andro berš 2015 iľi avri maškar jekhbaredere Slovenki beršeste kategorijate Sikhľuvipen the ačhiben pal o terne talenti. Janette Motlova kerel buťi inkluzivno uštarenca, andre savi chasňarel dikhľarduno sikhľuvipen. Hiňi autorka vajkece publikacijenge, metodikenge the inovativnimen uštarenge andre buťi igen marďarde manušengere grupenca. Hiňi the autorka autobijograficko genďake Cigánka. Hiňi veraduňi, hin la trin čhave, olendar jekh hino adoptivnimen.